Sa engleskog preveli: A. Drkić, A. Hasan, E. Hokulić, A. Husejnović,  A. Kalajdžić, S. Mahmutović, A. Tabaković

U historiji se mnogo govori o ratovima i sukobima, a jako malo o saradnji i međusobnim djelovanjima između različitih naroda i njihovih civilizacija. Ovo je posebno izraženo na polju religije, gdje duh rivalstva često prevlada nad duhom dobre volje i razumijevanja. Historija odnosa dvije velike religije, kršćanstva i islama, toliko puta je bila zamagljena neprijateljstvom što je pogodovalo zaboravljanju međusobnih sličnosti i činjenice koliko su često jedna na drugu korisno djelovale.

Kršćani se razmeću time što je njihova civilizacija zasnovana na civilizacijama antičke Grčke i Rima, u sintezi sa religijskim tradicijama zapadne Azije, odnosno monoteističke semitske tradicije. Ovo se također odnosi i na islamsku civilizaciju, čak možda i više, budući da je zapadna civilizacija oblikovana po ukusu i tradiciji nordijskih rasa. Zbog činjenice da je kršćanstvo nastalo u okviru Rimskog carstva, doduše u njegovoj najistočnijoj provinciji, nastojalo je da se proširi zapadno i nikad nije otišlo od istočne granice Carstva. S druge strane, islam se javio izvan granica ovog Carstva što je kao rezultat dalo veću mogućnost širenja, kako zapadno tako i istočno. Međutim, Poslanik i njegovi prvi sljedbenici su bili u bliskom dodiru sa onim što je do tada ostalo od Starog Rima i uprkos perzijskim uticajima koji su ubrzo postali primijetni, širenje islama je uzrokovalo manje odstupanje od starog načina života u odnosu na nordijsko prodiranje prema zapadu. Kada bi postojala mogućnost da se neki stari Rimljanin vrati u život, u vrijeme srednjeg vijeka, daleko bi se više osjećao kod kuće u nekom od muslimanskih gradova u odnosu na bilo koji drugi grad na kršćankom zapadu. Istanbul (Konstantinopolj), u kom se staro Rimsko carstvo zadržalo kao Bizantijsko carstvo – kako ga najčešće nazivamo, bio je bliži kulturi muslimanskog hilafeta nego kraljevstvima zapada. Upravo je u muslimanskom svijetu zadržano klasično učenje, baš kao i u Bizantu. Međutim, u ranom srednjem vijeku islam i Bizant bili su nasljednici grčko-rimske kulture; ali sve je ukazivalo da je Bizant izoliran i manje sposoban da izvrši uticaj na tok zapadno-evropskog kulturnog razvoja.

Želimo li ukratko sagledati stepen muslimanskog uticaja na zapadnu Evropu, dovoljno se prisjetiti mnogih, još uvijek aktuelnih, riječi u zapadno-evropskim jezicima, a koje svoje porijeklo imaju uglavnom u arapskom jeziku kojeg su donijeli muslimani – brojne takve primjere možemo pronaći i u engleskom jeziku. Ti izrazi uglavnom opisuju robu i materijale, koje su zapadni trgovci prvobitno uvezli sa istoka. Mnogo je izraza i za prehrambene proizvode poput: šećera (sugar) i sirupa (syrup), narandže (orange) i limuna (lemon), povrće poput špinata (spinach) i artičoke (artichokes), začini kao što je šafran (saffron), pića kao što je kahva (coffee). Svi ovi izrazi imaju svoje korijene u arapskim riječima i na svojevrstan način predstavljaju zemlju iz koje su uvezeni. Ovdje možemo dodati i izraze za namještaj, kao što je hasura (mat), madrac (mattress) i sofa ili otoman čiji nazivi sami govore o svom porijeklu. Pamuk (cotton) je, također, arapskog porijekla, i može se navesti čitav niz materijala čiji su nazivi izvedeni od imena nekih gradova sa istoka, neki od njih su muslin (Mosul), damask (Damask) itd. Riječ tabby koja se u engleskom jeziku korisiti za opisivanje vrste prugaste mačke kao i sjajne svile, svoje korijene ima u jednoj bagdadskoj četvrti Attabiyeh.  Mnoge riječi koje označavaju predmete prodaje, uglavnom ukazuju na trgovačku, više nego na kulturalnu razmjenu. Mnogo značajniji su svi trgovački termini koji su preuzeti upravo sa Istoka i koji dokazuju da su zapadni trgovci tehnike rada učili baš tamo. Ti termini uključuju mnoge poznate engleske riječi poput: saobraćaj (traffic), tarifa (tariff), ček (cheque), rizik (risk), magacin, odnosno skladište (magazine), kalibar (calibre). U pomorskoj špediciji riječi poput sloop (prevozno sredstvo slup), barque (barka tj.brod sa tri jarbola), ukazuju da su obje vrste broda istočnog dizajna. I riječ cable (kabl), je također istočnog korijena. Čak i sam naziv za čin „admiral“ je istočnog porijekla, iako u početku nije imala nikakve veze sa morem.

Kada je riječ o umjetnosti, možemo istaći i da je naziv „barok“ arapskog korijena. Muzički instrumenti poput tamburina i gitare su arapskog porijekla, zatim flauta koja je najdraži instrument evropske renesanse je također arapska riječ (al-ud). U igri „šah“ koriste se perzijski izrazi, poput „šah-mat“ koji se koristi metaforički i nosi značenje kralj je mrtav.

U astronomiji, imena koja koristimo za tri najsjajnije zvijezde (Aldebaran, Altair i Betelgeuse) su arapska. Matematički termin cypher, poznat kao nula (ništa), je arapski, kao i cijela znanost algebre, od samog imena pa dalje.

Moram isto tako dodati da su neki derivati izvedeni greškom. Iznenađujuće je da se muslimansko porijeklo daje riječi alkohol, iako je u pogledu religijskih propisa zabranjeno njegovo konzumiranje. Međutim, ta derivacija se desila greškom švicarskog renesansnog hemičara, Paracelzusa, čije je mišljenje bilo da ta alkoholna tečnost ima neke veze sa collyriumom. Kako je do svega ovoga došlo? Sažetak ove priče može se naći u riječi alhemija. Alhemija, koju jednim dijelom dovodimo u vezu sa magijom, u srednjem vijeku je bila ozbiljna hemijska nauka, a riječ je nastala kombinacijom arapskog prefiksa al i grčke riječi chimia (hemija), koja je sama, najvjerovatnije derivirana iz staroegipatske riječi khem, opisujući crnu zemlju koja se pruža dužinom Nila, a koju su Egipćani koristili kao bazu za svoje eksperimente. O tome svjedoči niz događaja. Klasično grčko učenje, izvedeno od antičkih istočnjaka, a sistematizovano upravo od strane Grka, unaprijedili su srednjovjekovni muslimani i proslijedili u zapadnu Evropu.